گردشگری مزرعه ای ظرفیتی فراموش شده در کشور.

ایران از نظر ظرفیت های موجود در صنعت گردشگری کشوری بسیار غنی است با توجه به درآمدزایی و ارزآوری این صنعت ضروری است این ظرفیت ها، شناسایی شده و برای عملیاتی شدن هر کدام برنامه ریزی اصولی و هدفمند اتخاذ شود.

گردشگری مرزعه ای از جمله ظرفیت حوزه گردشگری است که تاکنون به این حوزه توجه نشده در حالی که با اتخاذ برنامه ای مشخص باید کاری کنیم که گردشگران علاوه بر جاذبه های موجود مطرح که دیدن می کنند با این جاذبه های بکر و متنوع در روستاها آشنا شوند.

یکی از ویژگی های استان های شمالی بویژه مازندران کشت ها و زراعت های ویژه آن مثل برنجکاری، مرکبات، گل و گیاه و ... و در سال های اخیر برگزاری جشنواره های بومی مثل بهار نارنج ، توت فرنگی ، انار اشرف و نیشکر است.

واقعیت این است که مسوولان و برنامه ریزان برای بهره گیری از ظرفیت این زراعت ها در جهت جذب گردشگر تاکنون چه کرده اند. آیا برای شناسایی و نیاز سنجی این بخش ها اقداماتی صورت گرفته است. چرا از این ظرفیت ها برای توسعه اقتصاد استان بهره نگرفته اند و ...؟

به اعتقاد کارشناسان ، گردشگری در کشورهایی خوب رشد می کند که مسوولان امر به این صنعت به شکل منبع درآمد نگاه کرده باشند و برای توسعه آن استراتژی مشخص داشته باشند و همچنین برای حوزه های متعدد آن تعریف خاصی ارایه کنند.

به طور کلی عناصر گردشگری در پنج دسته حمل و نقل ، اقامتگاه، غذا و رستوران ، جاذبه ها و خدمات جای می گیرند و بایستی در همه شاخه های صنعت گردشگری مد نظر باشد.

ایران با داشتن یک میلیون و 200 تپه و 150 هزار اثر تاریخی و منابع متنوع طبیعی جزء 10 کشور اول دارای جاذبه های گردشگری دنیا و پنج کشور اول در زمینه تنوع و جذابیت اکوتوریسم دنیا است.

وجود بیش از هشت هزار گونه گیاهی ، 500 گونه پرنده ، 160 گونه پستاندار و یکهزار گونه خزنده و آبزی در ایران ، درختان کهنسال، چشمه های آب معدنی، رشته کوه های البرز و زاگرس، بیابان های وسیع ، 50 دریاچه داخلی و بزرگ ترین دریاچه جهان، جنگل های انبوه، دومین دریاچه شور جهان (ارومیه) و آثار تاریخی بی شمار با 6000 سال سابقه تمدنی دارای ظرفیت عظیمی است که باید بیش از پیش با برنامه ریزی دقیق و کارشناسانه درآمدی بیش از درآمد نفت را نصیب کشورمان کرد.

به تاکید کارشناسان با شناسایی ظرفیت های گردشگری در همه مناطق بویژه گردشگری مزرعه ای و نیز با برنامه ریزی و مدیریت و فراهم کردن زیرساخت ها باید رتبه ایران را در صنعت گردشگری در بین کشورهای جهان ارتقاء داد.

ایران با وجود برخوداری از جاذبه های طبیعی و تاریخی فراوان تاکنون رتبه ای بالاتر از 75 در بین کشورهای عضو سازمان جهانی توریسم، دست نیافته است.

این رتبه بیانگر آن است که باید با اتخاذ راهبرد هدفمند، عزم ملی و جدی برای افزایش جذب جهانگرد و درآمد ناشی از آن در کشورمان تلاش کرد.

یک استاد دانشگاه های مازندران و گیلان و متخصص گردشگری روستایی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : گردشگری مزرعه ای مکانی که گردشگران در آن اقامت می کنند و زمانی که در فعالیت های کشاورزی و دامپروری شرکت می کنند را شامل می شود.

محمدرضا ارمزدی افزود : این نوع گردشگری به گردشگری کشاورزی نیز مشهور است و در این نوع خاص گردشگری به واسطه محیطی که در اختیار دارد محل همپوشانی گردشگری محیطی و گردشگری فرهنگی است.

وی اظهار داشت : این نوع گردشگری امروز در کشورهای اروپایی بویژه بسیار مورد توجه است که بیشترین آن در کشور فرانسه در تاکستان انگور آن کشور اتفاق افتاده است.

این استاد دانشگاه یادآور شد : در گردشگری مزرعه اصولا گردشگران به خانه های روستایی می روند و اقامت می کنند سرسفره میزبان می نشینند و در امور کار و زندگی روستاییان مشارکت می کنند.

وی تاکید کرد : گردشگری مزرعه در مازندران می تواند فرصتی برای رونق روستایی و توسعه پایدار روستایی باشد که هم باعث معرفی فرهنگ اصیل روستایی خواهد شدو هم یک فرصت درآمدزا خواهد بود.

این استاد دانشگاه توسعه گردشگری مزرعه ای را نیازمند آموزش پیوسته از سوی نهادهای ذیربط مثل سازمان گرشگری و مدیریت روستایی استانداری به جامعه روستایی و روستاها هدف گردشگری دانست و گفت : گردشگری که می خواهد وارد مزرعه بشود نیازمند آن است که بداند چگونه باید با جامعه میزبان روستایی مراوده و رفتار نماید و چگونه در امور کشت و زرع آن روستایی مشارکت کند تا موجب ضرر و زیان و خسارت نشود.

ارمزدی تصریح کرد : در برخی از کشورهای جهان مثل آمریکا گردشگری مزرعه ای را به صورت مزرعه های خانوادگی گردشگری تعریف کرده و توسعه می دهند به گونه ای که در گردشگری مزرعه ابعاد اکولوژیکی و ابعاد و ظرفیت محیطی را امکان سنجی می کنند و حتی تورهای ورودی به مزرعه را از پنج نفر الی 20 نفر در نظر می گیرند.

وی گفت : به طور نمونه امروز در کشور مالزی مزرعه میوه دسارو ( Desaru ) با بیشتز از 100 نوع میوه گرمسیری ، ، 10 نوع گیاه مختلف یک باغ وحش حیوانات اهلی تجربه بی نظیری را برای تمامی گردشگران بین المللی و داخلی آن مجموعه فراهم کرده است.

این مزرعه در سال 2006 میلادی بهترین مزرعه کشاورزی در مالزی انتخاب شد.

متخصص گردشگری روستایی بیان داشت : استان مازندران به خاطر وجه غالب کشاورزی ظرفیت بسیار متنوع و مناسبی برای گردشگری مزرعه ای دارد که از جمله این ظرفیت ها پرورش انواع میوه ها ، سبزی ها ، طیور و دام ، زنبورداری ، پرورش کرم ابریشم ، باغداری ، پرورش ماهیان و استخرهای پرورش ماهی است .

استان مازندران رتبه اول در تولیدات مرکبات ، برنج و گل و گیاه را در ایران دارد.

این کارشناس گفت : امروز گردشگرانی که در مزراع و کشترازها جهت تفریح و بازآفرینی روح و گذران اوقات فراغت می آیند نیازمند هتل های مجلل و چندستاره ، غذاهای فست و فوت ، تشریفات خاص نیستند ، بلکه نیازمند همان فضای آرام و طبیعت بکر و محیط با صفا روستا و فرهنگ اصیل روستایی ، آرامش و فرهنگ غنی و محیط پاک و بی آلایش روستایی و همان خانه کاه گلی و چوبی برای اقامت هستند .

وی افزود : در واقع این دسته از گردشگران نیازمند و متقاضی همان غذای سنتی و نان داغ تازه تنوری روستایی هستند و تقاضاهای زندگی مدرن را فراموش می کنند و در روستا تجربه زندگی سنتی را متقاضی هستند.

مدرس دانشگاه آزاد واحد تهران گفت : بر اساس آمارها 90 درصد مردم برای استفاده از دریا به مازندران سفر می کنند در حالی که دریا تنها جاذبه طبیعی این استان نیست.

مجید صمدی آملی افزود : این آمار بیانگر آن است که برنامه ریزان امر همه ظرفیت های بخش گردشگری استان و دیگر نقاط کشور را شناسایی نکرده و برای آن کتابچه ای مدون نکرده اند.

وی خاطرنشان کرد : باید کاری کنیم که گردشگران علاوه بر استفاده از جاذبه های تاریخی و طبیعی به جاذبه های دیگر استان ها از جمله گردشگری روستایی مطلع شوند.

این مدرس دانشگاه آزاد با تاکید بر شناسایی همه جوانب گردشگری روستایی تصریح کرد : گردشگری روستایی از موضوعاتی است که باید به طور گسترده درحوزه های توسعه روستایی و توسعه گردشگری مطرح و عملیاتی شود زیرا با توجه به اثرات اقتصادی نظیر اشتغالزایی که بر جامعه روستایی دارد، برنامه ریزی منسجم و هدفمند نهادهای مربوط ضروری است.

وی تاکید کرد : در واقع با توسعه گردشگری روستایی بسیاری از موضوعات و مسائل روستایی مورد تعریف و بازساخت دوباره قرار می گیرد و فرصت جدید برای احیا روستاها فراهم می کند.

صمدی آملی با بیان این که برخی از متخصصان امر گردشگری روستایی را یکی از مردمی ترین گردشگری ها به حساب می آورند ، گفت : گردشگری روستایی در دنیا به طور مشخص از دهه 1950 میلادی به بعد گسترش یافته است.

او افزود : گردشگری روستایی پایدار یک فرصت بی نظیر برای اجتماعات روستایی جهت حفظ یا افزایش کیفیت زندگیشان فراهم می کند ولی اگر بدون برنامه ریزی شده باشد به طور جدی آسیب های اجتماعی و زیست محیطی به روستاها وارد می کند.

این استاد دانشگاه آزاد ظرفیت طبیعی شمال ایران برای توسعه صنعت گردشگری را گنجینه عظیمی ارزیابی کرد و گفت: صنعت گردشگری شمال با توسعه گردشگری روستایی متحول می شود.

وی از این که تاکنون از مواهب بخش روستایی و زراعی مازندران برای رونق صنعت گردشگری استفاده مطلوب نشده است ، ابزاز تاسف کرد و افزود : گردشگری روستایی ظرفیتی فراموش شده بخش گردشگری کشور است که باید برای اجرای آن طرح مدون کرد.

او با بیان این که بر اساس آمار با ورود هر گردشگر زمینه اشتغال سه تا پنج نفر فراهم می شود ، ادامه داد : مسوولان امر برای رفع چالش های اقتصادی استان از همه ظرفیت های بخش گردشگری بویژه بخش یاد شده بهره وافر را ببرند.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران فراهم شدن زیرساخت های گردشگری را امری ضروری و زمان بر دانست و گفت: برای تحقق طرح برنامه 20 ساله جذب 20 میلیون گردشگر در استان باید برنامه ریزی اصولی کرد.

مهران حسنی در گفت و گو با ایرنا سمت و سوی مدیریت کلان استان را توسعه صنعت گردشگری ارزیابی کرد و گفت : وضعیت فعلی به گونه ای است که ما داریم به مطلوبیت این حوزه نزدیک می شویم.

وی به تدوین طرح جامع گردشگری مازندران اشاره کرد و افزود : لازمه اجرایی شدن این طرح و شناسایی و عملیاتی شدن همه ظرفیت های بخش گردشگری استان منوط به داشتن طرح آمایش سرزمین است که متاسفانه هنوز فراهم نشده است.

حسنی تاکید کرد : با اجرایی شدن طرح جامع گردشگری ضمن شناسایی دقیق ظرفیت های بخش گردشگری استان، همه اهداف و برنامه ها و نیازهای مسافران مشخص و تامین می شود.

سالانه بیش از 15 میلیون مسافر به استان مازندران سفر می کنند